Thuốc kháng viêm, còn gọi là thuốc chống viêm, là một nhóm dược phẩm có tác dụng giảm viêm, giảm đau và hạ sốt trong các bệnh lý viêm nhiễm. Hãy tìm hiểu nội dung qua bài viết sau đây!
Tác dụng của thuốc kháng viêm là gì?
Dược sĩ các trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho hay: Viêm là phản ứng tự nhiên của cơ thể đối với tổn thương hoặc nhiễm trùng, nhưng nếu viêm kéo dài hoặc quá mức có thể gây tổn thương cho các mô và cơ quan. Thuốc kháng viêm được chia thành hai loại chính: thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) và thuốc kháng viêm steroid (corticosteroid). Cả hai loại này đều có cơ chế hoạt động khác nhau nhưng cùng mục tiêu là giảm viêm và các triệu chứng liên quan.
1. Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID)
Cơ chế hoạt động
NSAID là nhóm thuốc phổ biến, có cơ chế ức chế enzyme cyclooxygenase (COX), làm giảm tổng hợp prostaglandin – một chất gây viêm và đau. NSAID được sử dụng để điều trị các tình trạng như viêm khớp, đau đầu, đau cơ, đau lưng, và đau do chấn thương.
Tác dụng của NSAID
- Giảm viêm: NSAID giúp giảm sưng, đỏ và cảm giác nóng rát trong vùng viêm. Điều này đặc biệt hữu ích trong các bệnh lý viêm khớp, viêm gân, và viêm mô mềm.
- Giảm đau: NSAID giảm đau hiệu quả trong các trường hợp đau nhức cơ, đau do viêm khớp và đau do chấn thương. Chúng làm giảm sự nhạy cảm của các dây thần kinh với cảm giác đau.
- Hạ sốt: NSAID có thể giúp hạ nhiệt độ cơ thể khi bị sốt, nhờ vào việc ức chế các chất trung gian gây sốt trong cơ thể.
Tác dụng phụ của NSAID
Dù có nhiều lợi ích, nhưng việc sử dụng NSAID lâu dài hoặc không đúng cách có thể gây ra các tác dụng phụ như:
- Loét dạ dày, tá tràng: Do NSAID làm giảm prostaglandin có lợi trong niêm mạc dạ dày, dẫn đến mất đi lớp bảo vệ dạ dày.
- Rối loạn chức năng thận: NSAID có thể làm giảm lưu lượng máu đến thận, gây ra suy giảm chức năng thận, đặc biệt là ở những người có bệnh lý thận từ trước.
- Tăng nguy cơ tim mạch: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng NSAID, đặc biệt là trong thời gian dài, có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
2. Thuốc kháng viêm steroid (corticosteroid)
Cơ chế hoạt động
Corticosteroid là nhóm thuốc có nguồn gốc từ hormone cortisol do tuyến thượng thận sản xuất. Corticosteroid hoạt động bằng cách ức chế hệ thống miễn dịch, làm giảm sản xuất các chất gây viêm như cytokine, histamine và prostaglandin. Corticosteroid thường được sử dụng trong các bệnh lý tự miễn, viêm nhiễm mãn tính và các trường hợp dị ứng nghiêm trọng.
Tác dụng của corticosteroid
- Chống viêm mạnh: Corticosteroid có khả năng kháng viêm mạnh hơn nhiều so với NSAID. Chúng thường được sử dụng trong các trường hợp viêm nghiêm trọng như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ, và bệnh Crohn.
- Điều trị dị ứng: Corticosteroid thường được dùng để điều trị các phản ứng dị ứng nặng, chẳng hạn như dị ứng phấn hoa, viêm mũi dị ứng, và sốc phản vệ.
- Ức chế miễn dịch: Corticosteroid làm giảm hoạt động của hệ miễn dịch, giúp kiểm soát các bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp, viêm da cơ địa, và bệnh viêm ruột.
Tác dụng phụ của corticosteroid
Dược sĩ Cao đẳng Dược cho hay: Mặc dù corticosteroid rất hiệu quả trong việc điều trị viêm và các bệnh liên quan, nhưng chúng cũng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng nếu sử dụng trong thời gian dài, bao gồm:
- Loãng xương: Corticosteroid làm giảm hấp thụ canxi và tăng sự phân hủy xương, dẫn đến nguy cơ loãng xương và gãy xương cao hơn.
- Tăng cân và phù nề: Việc sử dụng corticosteroid kéo dài có thể gây tăng cân, đặc biệt là ở vùng mặt và bụng, cũng như giữ nước và phù nề.
- Suy giảm hệ miễn dịch: Corticosteroid có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
- Rối loạn chuyển hóa: Corticosteroid có thể gây tăng đường huyết, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đào tạo Dược sĩ Cao đẳng Dược Hà Nội
3. Lưu ý khi sử dụng thuốc kháng viêm
Việc sử dụng thuốc kháng viêm cần tuân theo chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là khi dùng trong thời gian dài. Một số điểm cần lưu ý khi sử dụng thuốc kháng viêm bao gồm:
- Dùng liều thấp nhất có hiệu quả: Việc dùng thuốc kháng viêm liều cao hoặc kéo dài có thể gây ra nhiều tác dụng phụ. Vì vậy, người bệnh nên dùng liều thấp nhất có hiệu quả để giảm nguy cơ tác dụng phụ.
- Theo dõi sức khỏe định kỳ: Người sử dụng thuốc kháng viêm dài ngày, đặc biệt là corticosteroid, nên được theo dõi sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các biến chứng như loãng xương, tiểu đường hoặc cao huyết áp.
- Kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý: Để giảm thiểu tác dụng phụ, người dùng thuốc kháng viêm nên có chế độ ăn giàu canxi, vitamin D và hạn chế muối.
Thuốc kháng viêm là một nhóm dược phẩm quan trọng trong điều trị các bệnh lý viêm nhiễm và đau. Tuy nhiên, việc sử dụng chúng cần phải được kiểm soát chặt chẽ và cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ tác dụng phụ. Dù là NSAID hay corticosteroid, người bệnh cần tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất mà vẫn đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Tổng hợp bởi caodangykhoa.vn