Tế bào T, B, và NK là những nhân tố quan trọng trong hệ thống miễn dịch của cơ thể. Bài viết sẽ trình bày về kỹ thuật tế bào dòng chảy, một phương pháp hiện đại để phân tích và theo dõi các quần thể tế bào.
Tế bào Lympo T, B và NK: Ứng dụng kỹ thuật tế bào dòng chảy
Tế bào lympho B là gì?
Giảng viên Cao đẳng Xét nghiệm – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: Tế bào lympho B là một loại tế bào của hệ thống miễn dịch, cụ thể là một phần của hệ thống miễn dịch dựa trên tế bào. Hệ thống miễn dịch này có nhiệm vụ chống lại và bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn, virus, và các tác nhân gây bệnh khác.
Tế bào lympho B được tạo ra trong cơ thể từ các tế bào gốc trong tủy xương và thức ăn bám vào tế bào B. Khi cơ thể phát hiện có sự xâm nhập của tác nhân gây bệnh, tế bào lympho B sẽ phát triển và chia thành các tế bào con có khả năng tạo ra các kháng thể. Kháng thể là các protein có khả năng nhận diện và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn hoặc virus.
Tế bào lympho B và kháng thể giữ vai trò quan trọng trong hệ thống miễn dịch dựa trên tế bào và đóng góp vào khả năng của cơ thể chống lại các mầm bệnh và bảo vệ sức khỏe tổng thể.
Tế bào lympho T là gì?
Tế bào lympho T là một loại tế bào thuộc hệ thống miễn dịch, thường được gọi là tế bào T. Chúng là một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch cơ thể và tham gia vào các phản ứng miễn dịch để bảo vệ cơ thể khỏi các mầm bệnh, tế bào biến đổi, hoặc tế bào tự thân bất bình thường.
Tế bào lympho T được tạo ra từ tế bào gốc trong tủy xương và phát triển trong thymus, một cơ quan nằm ở phía trước của cổ. Có hai loại chính của tế bào lympho T là tế bào T hỗ trợ (T-helper) và tế bào T tấn công (T-cytotoxic). Chúng có những chức năng quan trọng khác nhau trong hệ thống miễn dịch:
- Tế bào T hỗ trợ (T-helper): Giúp kích thích và điều chỉnh các tế bào miễn dịch khác, bao gồm cả tế bào B, để tăng cường khả năng phản ứng miễn dịch.
- Tế bào T tấn công (T-cytotoxic): Tấn công và tiêu diệt các tế bào nhiễm virus, tế bào ung thư, hoặc các tế bào bị nhiễm mầm bệnh khác.
Cả hai loại tế bào T đều chơi một vai trò quan trọng trong việc duy trì sự an toàn và bảo vệ cơ thể khỏi các mối đe dọa y tế.
Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đào tạo Cao đẳng Xét nghiệm
Tế bào NK là gì?
Tế bào NK (Natural Killer) là một loại tế bào của hệ thống miễn dịch, có khả năng nhận diện và tiêu diệt các tế bào bị nhiễm virus, tế bào ung thư, và các tế bào khác không bình thường mà không cần sự kích thích trước đó. Tế bào NK là một phần quan trọng của miễn dịch tự nhiên (innate immunity).
Dưới đây là một số đặc điểm quan trọng về tế bào NK:
- Khả năng Tiêu Diệt:
- Tế bào NK có khả năng tiêu diệt các tế bào bị nhiễm virus hoặc tế bào ung thư bằng cách phát ra các chất độc hại (như perforin) hoặc kích thích các tế bào bị tấn công tự tiêu diệt (quá trình apoptosis).
- Không Cần Kích Thích Trước:
- Tế bào NK không yêu cầu sự kích thích trước đó của hệ thống miễn dịch để tiến hành hoạt động tiêu diệt, điều này phân biệt chúng từ các tế bào T khác.
- Điều Tiết Tế Bào Khác:
- Tế bào NK cũng có khả năng điều tiết hoạt động của tế bào T và tế bào B bằng cách phát ra các tác nhân gọi là cytokines.
- Quan Trọng Trong Miễn Dịch Tự Nhiên:
- Tế bào NK đóng vai trò quan trọng trong miễn dịch tự nhiên, giúp ngăn chặn sự phát triển của các tế bào bất bình thường trước khi hệ thống miễn dịch thích thức.
KTV Cao đẳng Xét nghiệm tại các trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội chia sẻ: Tế bào NK đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể của cơ thể và chống lại sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh.
Tế bào Lympo B và T
Nguyên tắc xét nghiệm tế bào T, B, NK
Các tế bào lympho trong máu ngoại vi (tuần hoàn) không đồng nhất và có thể được phân nhóm thành các quần thể tế bào T, tế bào B, và tế bào giết tự nhiên (NK). Các quần thể tế bào này mang các kháng nguyên trên bề mặt tế bào, đặc trưng cho từng loại tế bào:
- Tế bào T: CD3, CD4 (Thelper), CD8 (Tcytotoxic)
- Tế bào B: CD19
- Tế bào NK: CD16, CD56
Giảng viên Cao đẳng Y Dược TP.HCM cho biết: Kỹ thuật tế bào dòng chảy là phương pháp sử dụng trong việc phân tích quần thể tế bào, trong đó tế bào muốn nghiên cứu được tiếp xúc với các thuốc thử chứa các kháng thể gắn huỳnh quang, kết hợp với các kháng nguyên trên bề mặt tế bào. Nếu kháng thể trong thuốc thử kết hợp với kháng nguyên đặc hiệu trên tế bào, khi tế bào đi qua chùm tia laser và phân tán ánh sáng laser, tế bào sẽ phát ra huỳnh quang. Tín hiệu tán xạ và huỳnh quang này, được máy đếm tế bào dòng chảy ghi nhận, cung cấp thông tin về kích thước và độ phức tạp bên trong của tế bào, cũng như các đặc điểm phát huỳnh quang; từ đó có thể xác định bản chất của tế bào.
Phân tích quần thể tế bào lympho T, B, NK có thể hỗ trợ trong việc chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến hệ miễn dịch.
Ứng dụng phân tích quần thể tế bào lympho T, B, NK bằng kỹ thuật tế bào dòng chảy
- Theo dõi tình trạng suy giảm miễn dịch ở người nhiễm virus HIV:
- Phương pháp này có thể giúp đánh giá sự ảnh hưởng của virus HIV đối với các phân nhóm tế bào lympho, đặc biệt là tế bào T. Sự suy giảm miễn dịch có thể được theo dõi theo thời gian, cung cấp thông tin quan trọng về tiến triển của bệnh và hiệu quả của các liệu pháp điều trị.
- Theo dõi miễn dịch sau liệu pháp ức chế miễn dịch trong cấy ghép, tự miễn và các tình trạng miễn dịch khác:
- Kỹ thuật tế bào dòng chảy có thể được sử dụng để theo dõi hiệu quả của các liệu pháp ức chế miễn dịch, chẳng hạn như trong trường hợp cấy ghép tế bào gốc, tự miễn, hoặc các điều trị dựa trên ức chế miễn dịch.
- Đánh giá khả năng phục hồi miễn dịch sau ghép tế bào gốc tạo máu:
- Phân tích tế bào lympho qua kỹ thuật tế bào dòng chảy có thể cung cấp thông tin về khả năng phục hồi của hệ miễn dịch sau các quá trình ghép tế bào gốc tạo máu.
- Sàng lọc sớm bất thường số lượng các phân nhóm tế bào lympho trong nhiễm trùng hoặc khối u ác tính:
- Phương pháp này có thể được sử dụng để phát hiện sớm các biến đổi trong quần thể tế bào lympho, đặc biệt là trong trường hợp nhiễm trùng hoặc tình trạng khối u ác tính, giúp trong việc chẩn đoán và theo dõi tiến triển của bệnh.
Nguồn: Bệnh viện truyền máu -huyết học TP.HCM
Tổng hợp bởi: caodangykhoa.vn